logo white1a

Πότε μια λαβή μολυβιού χρειάζεται διόρθωση

Ο όρος λαβή αφορά τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί κάποιος τα δάκτυλά του, ώστε να συλλαμβάνει, να κρατά και να χειρίζεται τα διάφορα μικρά αντικείμενα. Είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών και των παιδιατρικών εργοθεραπευτών να αποφασίσουν πότε τα γράμματα, η ταχύτητα και το πιάσιμο των μολυβιών είναι λειτουργικά για τις εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι ερευνητές έχουν προσπαθήσει κατα καιρούς να ανακαλύψουν τα αποτελέσματα που προκύπτουν απο μια λάθος λαβή μολυβιού. Δεν μπορούμε όλοι να έχουμε σωστές λαβές, όμως είναι πολυ σημαντικό οι λαβές μας να είναι λειτουργικές. Πριν προχωρήσουμε πιο αναλυτικά είναι σημαντικό να αναφέρουμε κάποια ανατομικά θέματα και την ορολογία που χρησιμοποιούν οι εργοθεραπευτές, όταν μιλούν για τις λαβές μολυβιού ενός παιδιού.

Η παρακάτω εικόνα δέιχνει τις "αρθρώσεις" της άκρα χείρας. Οι αρθρώσεις MP είναι οι πιο κοντινές αρθρώσεις στον καρπό, οι αρθρώσεις PIP είναι στη μέση των δαχτύλων, και οι αρθρώσεις DIP είναι οι αρθρωσεις που είναι πιο κοντά στο νύχια. Εάν ένα παιδί έχει μια λάθος λαβή, είναι πολύ πιθανό να θέτει περιττή πίεση στις ακόλουθες αρθρώσεις λόγω λαθεμένης τοποθέτησης του μολυβιού. Επίσης όταν ο αντιχειρας και ο δείκτης σχηματίζουν ένα c, τότε λέμε οτι ο δικτυακός χώρος είναι ανοιχτός. Μια λάθος λαβή μολυβιού μπορεί να είναι αυτή που δεν σχηματίζει ανοιχτό χώρο μεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη.

Εικόνα 1: σχηματισμός c μεταξύ αντίχειρα και δείκτη και αρθρώσεις άκρα χείρας

Παρακάτω βλέπουμε παραδέιγματα με κλειστό και ανοιχτό χώρο μεταξύ αντίχειρα και δείκτη:
Εικόνα 2: κλειστός χώρος-ανοιχτός χώρος

Διάφορες μελέτες υποστηρίζουν πως η δυναμική τριποδική λαβή είναι αυτή, που θα πρέπει να έχει κατακτηθεί από το παιδί, ώστε να μπορεί να χειριστεί το μολύβι και να σχηματίσει ευανάγνωστα γράμματα. Κατά την τριποδική λαβή:
1)Το χέρι θα πρέπει να ακουμπά αναπαυτικά στο τραπέζι και ο καρπός να είναι σε ελαφριά έκταση
2)Το μολύβι να συλλαμβάνεται από τον αντίχειρα και το δείκτη
3)Ο αντίχειρας έρχεται σε απέναντι θέση από το δείκτη και το μέσο δάκτυλο
4) Ο παράμεσος και ο μικρός δάκτυλος βρίσκονται σε κάμψη και ακουμπούν αναπαυτικά στο τραπέζι
5) Ο αντίχειρας και ο δείκτης υποστηρίζουν στις άκρες τους το μολύβι,ενώ παράλληλα αυτό «ξεκουράζεται» στην άπω φάλαγγα του μέσου δακτύλου
6)Το μολύβι θα πρέπει να υψώνεται 45ο από το χέρι

Εικόνα 3: Τριποδική σύλληψη μολυβιού

Παρακάτω θα αναλυθούν ποιές είναι οι αναμενόμενες λαβές μολυβιού σύμφωνα με την τυπική αναπτυξιακή εξέλιξη της λαβής μολυβιού στις ηλικίες απο 1 ετών- 5 ετών:

1-1,5 χρονών - Παλαμιαία σύλληψη μολυβιού
Το παιδί πιάνει το μαρκαδόρο με τη παλάμη. Αυτή η λαβή θεωρείται μια πρωτόγονη λαβή και συνοδεύεται απο "κακογραφία". Οι κινήσεις στην παλαμιαία σύλληψη ξεκινούν από τον ώμο και τον αγκώνα, το οποίο σημαίνει οτι χρησιμοποιούνται μεγαλύτερες ομάδες μυών και σαν αποτέλεσμα έχουμε ένα σχετικά χαμηλό επίπεδο ακρίβειας.

2-3 χρονών- Ψηφιακή λαβή (digital pronate)
Πάλι το παιδί κραταέι το μαρκαδόρο με όλο το χέρι, ό δείκτης όμως εκτείνεται μπροστά και επισημαίνει την άκρη του μαρκαδόρου. Αυτό θεωρείται "μεταβατικό" στάδιο σύλληψης συνήθως εμφανίζεται όταν τα παιδιά μαθαίνουν να κάνουν γραμμές και κύκλους. Οι κινήσεις εξακολουθούν να προέρχονται από τις μεγαλύτερες μυϊκές ομάδες, όμως μπορεί να υπάρχει ένα υψηλότερο επίπεδο ελέγχου πάνω στο εργαλείο σε σχέση με την παλαμιαία σύλληψη.

3 - 4 χρονών Στατική τριποδική σύλληψη μολυβιού
Πλέον υπάρχουν τρία σταθερά δάκτυλα που κρατούν το εργαλείο γραφής. Οι κινήσεις κατά την ζωγραφική και την σχεδίαση ξεκινούν από τις μεγαλύτερες αρθρώσεις του βραχίονα, όπως τον ώμο και τον αγκώνα, ενώ τα δάκτυλα παραμένουν στατικά και οι κινήσεις του χεριού γίνονται ενιαία, ως μία μονάδα. Αυτή η λαβή τυπικά παρουσιάζεται κοντά στην ηλικία που τα παιδιά αρχίζουν να κάνουν προ-γραφικές κινήσεις και σχέδια όπως ο σταυρός και το τετράγωνο. Μπορεί να δούμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν μια παρόμοια με αυτή σύλληψη, που ονομάζεται "Στατική τετραποδική." Είναι παρόμοια με τη Στατική τρίποδική, αλλά υπάρχει ένα επιπλέον δάχτυλο στο κράτημα του μολυβιού

4-5 χρονων- Δυναμική τριποδική σύλληψη
Σε αυτή τη σύλληψη το εργαλείο γραφής πιάνεται απο τον αντίχειρα, το δείκτη και ακουμπαέι στο μέσο δάχτυλο. Αυτή η δυναμική λαβή επιτρέπει μεγαλύτερη ακρίβεια και λεπτομέρεια σε εργασίες όπως είναι η ζωγραφική μέσα σε γραμμές ή μικρά μέρη, η ζωγραφική με περισσότερες λεπτομέρειες, και ο σχηματισμός γραμμάτων με μεγαλύτερη ακρίβεια. Σ ε αυτή την ηλικία τα παιδιά ξεκινούν σταδιακά να εμφανίζουν μια αναδυόμενη ικανότητα, να κάνουν διαγώνιες κινήσεις όταν ζωγραφίζουν ή σχηματίζουν σχήματα. Από την στιγμή που τα παιδιά αρχίζουν να χρησιμοποιούν με συνέπεια τη δυναμική τριποδική λαβή, αυτό σημαίνει, ότι είναι ένα βήμα πιο κοντά για την επίσημη διδασκαλία της γραφής. (βλ. εικόνα 3)

ΕΠΑΡΚΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΥΛΛΗΨΗΣ:

• ΤΡΙΠΟΔΙΚΗ ΑΠΛΗ : Σύλληψη του γραφικού εργαλείου με τα 3 δάκτυλα (Αντίχειρας-Δείκτης-Μέσος)
• ΤΡΙΠΟΔΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ: Σύλληψη του γραφικού εργαλείου με τα 2 δάκτυλα (Αντίχειρας-Δείκτης) το τρίτο δάκτυλο (Μέσος) σταθεροποιεί το εργαλείο γραφής
• ΤΡΙΠΟΔΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΗ :Σύλληψη του γραφικού εργαλείου με τα 3 δάκτυλα (Αντίχειρας-Δείκτης-Μέσος) αλλά το γραφικό εργαλείο περνάει ανάμεσα από Δείκτη-Μέσο.

Επιμέλεια, Παπακυριακοπούλου Παναγιώτα, Εργοθεραπεύτρια

Λογομάθεια Βάρης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Exner, C. (2005). Development of hand skills. In J. Case-Smith (Ed.), Occupational therapy for children (5th ed.). St Louis: Elsevier, Inc.
• Smith, B. (2011). From Rattles to Writing: A parent’s guide to hand skills. Framingham: Therapro, Inc.
• Yakimishyn, J. E., & Magill-Evans, J. (2002). Comparisons among tools, surface orientation, and pencil grasp for children 23 months of age. American Journal of Occupational Therapy, 56, 564–572.
• Selin, A, (2003). Pencil grip. A Descriptive model and four empiral studies. Finland
• Τσίπρα, Ι.(1999). Εργοθεραπεία και γραφή: Παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της γραφής και καθορίζουν την παρέμβαση του Εργοθεραπευτή. «Εργοθεραπεία»,τεύχος 10

Τα Κέντρα μας


Αργυρούπολη, Λεωφ. Βουλιαγμένης 587
Τηλ:2109920260 

Βάρη, Πανός 20(Παράδρομος Λεωφ. Βάρης)
Τηλ: 2109689300